Năm 2016, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Quyết định 140-QĐ/TU về việc "Phân công cơ quan, đơn vị phụ trách, doanh nghiệp kết nghĩa với các xã, thị trấn có tính chất đặc thù". Theo đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy phân công 55 sở, ban, ngành, đoàn thể, cơ quan cấp tỉnh phụ trách và 56 doanh nghiệp kết nghĩa với 55 xã, phường, thị trấn có tính chất đặc thù. Sau 4 năm triển khai thực hiện Quyết định 140, các cơ quan, đơn vị, địa phương và các doanh nghiệp đã có nhiều cách làm linh hoạt, sáng tạo, qua đó huy động các nguồn lực giúp các xã có tính chất đặc thù phát triển toàn diện.

Hội LHPN tỉnh hỗ trợ thôn Ngô Hạ, xã Ninh Hòa (Hoa Lư) lắp đặt dụng cụ tập luyện thể dục thể thao. Ảnh: Trường Giang

Quán triệt phương châm "xã là chính, cơ quan, đơn vị phụ trách là quan trọng, doanh nghiệp kết nghĩa là cần thiết", ngay từ khi bắt tay triển khai thực hiện Quyết định 140, các cơ quan, đơn vị phụ trách, nhất là những người đứng đầu đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, chủ động phối hợp với doanh nghiệp kết nghĩa khảo sát, nắm chắc tình hình các xã đặc thù để có giải pháp hỗ trợ phù hợp. 

Theo đó, căn cứ vào tình hình thực tiễn của địa phương, khả năng, năng lực, nhiều cơ quan, đơn vị phụ trách và doanh nghiệp kết nghĩa đã tích cực tư vấn, giúp đỡ xã đặc thù trên tất cả các lĩnh vực, trọng tâm là giúp các xã đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm, nâng cao giá trị sản xuất trên 1 ha canh tác; giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho lao động địa phương; đẩy nhanh tiến độ thực hiện và củng cố các tiêu chí về xây dựng nông thôn mới; đồng thời quan tâm giúp đội ngũ cán bộ, công chức xã đổi mới về tư duy, phong cách, lề lối làm việc, nâng cao trách nhiệm, hiệu quả thực hiện nhiệm vụ được giao. 

Sau 4 năm triển khai Quyết định 140, các cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp đã hỗ trợ các xã đặc thù tổng kinh phí trên 70,3 tỷ đồng để đầu tư xây dựng, mua sắm trang thiết bị cần thiết cho 25 nhà văn hóa xã, thôn, xóm; xây dựng, sửa chữa, nâng cấp trụ sở một số đài truyền thanh, trường học, trạm y tế, di tích lịch sử văn hóa; hỗ trợ 1.820 tấn xi măng và tiền mặt để làm đường giao thông liên xã, liên thôn và nhiều công trình phúc lợi khác.

Cùng với các cơ quan, đơn vị phụ trách, doanh nghiệp kết nghĩa, 4 năm qua, quán triệt phương châm "xã là chính", đa số xã đặc thù đã thực hiện tốt công tác quán triệt, tuyên truyền sâu rộng về mục đích, ý nghĩa việc triển khai thực hiện Quyết định 140, qua đó tránh tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của cấp trên. Vai trò, trách nhiệm, trước hết là của cấp ủy, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội, của cán bộ, đảng viên và nhân dân là chính được thể hiện trong việc quyết định các vấn đề phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Trong quá trình triển khai, nhiều xã đặc thù đã chủ động rà soát, đánh giá những thuận lợi, nhất là những khó khăn, vướng mắc, xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm, từ đó trao đổi với cơ quan, đơn vị phụ trách và doanh nghiệp kết nghĩa bàn bạc, thống nhất xây dựng kế hoạch cụ thể trong từng tháng, quý để phối hợp triển khai thực hiện. 

Bên cạnh đó, các huyện, thành phố cũng đã có nhiều quyết tâm trong triển khai thực hiện Quyết định 140. Theo đó, nhiều đơn vị đã phân công đồng chí lãnh đạo cấp ủy, chính quyền trực tiếp phụ trách; chỉ đạo các đồng chí ủy viên thường vụ, cấp ủy viên tăng cường sâu sát cơ sở, nắm chắc tình hình để tập trung chỉ đạo; phân công các phòng, ban có chuyên môn tương ứng với các cơ quan, đơn vị phụ trách để phối hợp triển khai. Kịp thời xem xét, giải quyết nhiều khó khăn, vướng mắc cho các xã đặc thù theo đề xuất, kiến nghị của các cơ quan, đơn vị phụ trách, doanh nghiệp kết nghĩa. Các huyện, thành phố đã ưu tiên nguồn lực, tập trung đầu tư từ ngân sách cho các xã đặc thù. 4 năm qua, các huyện, thành phố đã đầu tư trên 672 tỷ đồng giúp các xã còn nhiều khó khăn trong xây dựng nông thôn mới. Ngoài việc ưu tiên các nguồn lực, các huyện, thành phố còn tích cực vận động thêm doanh nghiệp tham gia kết nghĩa để nâng cao hiệu quả tư vấn, giúp đỡ, hỗ trợ các xã đặc thù. Trong quá trình thực hiện, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã quyết định bổ sung 1 xã đặc thù, 2 cơ quan phụ trách và 58 doanh nghiệp kết nghĩa. Đến nay có 56 cơ quan phụ trách; 114 doanh nghiệp kết nghĩa; 55 xã, phường, thị trấn đặc thù. 

Với sự trợ giúp tích cực từ cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp, các xã đặc thù đã có sự chuyển mình toàn diện, nhất là trong đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng; cơ cấu kinh tế của nhiều xã chuyển dịch theo hướng tích cực; công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị được quan tâm thường xuyên, chất lượng sinh hoạt cấp ủy, sinh hoạt chi bộ, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng được nâng lên; đội ngũ cán bộ, công chức ở các xã, thị trấn đặc thù có nhiều đổi mới về tư duy, phong cách, lề lối làm việc. Tình hình an ninh trật tự được đảm bảo; công tác quân sự, quốc phòng địa phương được củng cố và tăng cường. Các chính sách an sinh xã hội được chăm lo và thực hiện tốt hơn. Đến hết năm 2019, toàn tỉnh đã có 34/55 xã đặc thù đạt chuẩn nông thôn mới, nâng số xã đạt chuẩn nông thôn mới toàn tỉnh lên 101/119 xã, góp phần giúp huyện Hoa Lư, Yên Khánh đạt chuẩn huyện nông thôn mới, thành phố Tam Điệp hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Và trong năm 2020, toàn tỉnh có thêm 6 xã đặc thù phấn đấu về đích nông thôn mới. 

Triển khai thực hiện Quyết định 140 không chỉ mang lại lợi ích nhiều mặt cho các xã, thị trấn có tính chất đặc thù mà quá trình thực hiện còn giúp đội ngũ cán bộ các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh sâu sát với cơ sở, có thêm nhiều kinh nghiệm thực tiễn, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chuyên môn. Điều đó cho thấy Quyết định 140 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy là một chủ trương đúng, trúng, vừa được người, được việc, được tổ chức và được nghĩa tình, do vậy được cán bộ, đảng viên, nhân dân đánh giá cao.

Minh Ngọc