HỘI THẢO KHOA HỌC “CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH NHÀ NƯỚC GIAI  ĐOẠN 2011 - 2020 VÀ ĐỊNH HƯỚNG GIAI ĐOẠN 2021 - 2030”

          Phát biểu khai mạc Hội thảo khoa học “Cải cách hành chính nhà nước giai đọan 2011 - 2020 và định hướng giai đoạn 2021 - 2030” của Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ diễn ra sáng ngày 27/11, đồng chí Phạm Thị Thanh Trà, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, cải cách hành chính nhà nước luôn là một chủ trương nhất quán của Đảng, là điều kiện tiên quyết, yếu tố đảm bảo cho sự thành công của phát triển kinh tế - xã hội đất nước trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế. Đảng ta đã xác định, cải cách hành chính là một trong ba khâu đột phá nhằm phát triển đất nước giai đoạn 2011 - 2020.

        Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2020 được Chính phủ ban hành là một trong những giải pháp tổng thể, toàn diện để thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2020.
Trong quá trình triển khai Chương trình tổng thể, nhiều mục tiêu, nhiệm vụ đã được triển khai thực hiện và đạt được những kết quả tích cực. Tuy nhiên, tốc độ cải cách hành chính còn chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn đề ra. Do đó, Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ tổ chức Hội thảo nhằm bổ sung luận cứ khoa học, thực tiễn để hoàn thiện Báo cáo tổng kết Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2020 và xây dựng Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021 - 2030 để trình Chính phủ xem xét, quyết định.

        Để Hội thảo đạt được kết quả cao, Thứ trưởng Phạm Thị Thanh Trà đề nghị các đại biểu tập trung trao đổi, thảo luận làm rõ những kết quả đã đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong quá trình triển khai. Phân tích, nhận định và đánh giá chuyên sâu một số nội dung cải cách hành chính như: cải cách thể chế, cải cách thủ tục hành chính, cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước. Làm rõ những bài học kinh nghiệm trong triển khai cải cách hành chính giai đoạn vừa qua. Đồng thời, đề xuất những nội dung chính của Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021 - 2030 phù hợp với điều kiện thực tế Việt Nam và xu hướng của quốc tế.

        Báo cáo tóm tắt Tổng kết Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2020 và định hướng giai đoạn 2021 - 2030, Chánh Văn phòng Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ Phạm Minh Hùng cho biết, công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng thường xuyên, liên tục, tạo sức lan tỏa, có tác động mạnh mẽ, sâu rộng đến nhận thức và hành động của các cơ quan nhà nước nói chung và cơ quan hành chính nhà nước nói riêng trong việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ cải cách hành chính.

        Công tác chỉ đạo, điều hành cải cách hành chính của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đạt kết quả tích cực; việc tổ chức triển khai, theo dõi, đánh giá, xếp loại công tác cải cách hành chính, công bố kết quả Chỉ số cải cách hành chính; khảo sát, đo lường, xác định Chỉ số hài lòng của cá nhân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước (Chỉ số SIPAS)… là những nét nổi bật trong chỉ đạo, điều hành.

       Thể chế của nền hành chính, thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, thể chế về mối quan hệ giữa Nhà nước và Nhân dân được hoàn thiện, củng cố và được triển khai có hiệu quả trên thực tế. Nền hành chính đã có bước chuyển biến theo hướng dân chủ, phục vụ, chuyên nghiệp, hiện đại, năng động, trách nhiệm, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu của người dân, xã hội và sự phát triển đất nước.

       Công tác cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện kinh doanh, cải cách hoạt động kiểm tra chuyên ngành; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của các cơ quan nhà nước, xây dựng và phát triển Chính phủ điện tử đã đạt được những kết quả quan trọng.

       Cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước đã tiếp tục được triển khai thực hiện với nhiều nhiệm vụ quan trọng, đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận…
Trong giai đoạn 2021 - 2030, Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ xác định mục tiêu đó là: Đẩy mạnh cải cách hành chính nhằm xây dựng nền hành chính dân chủ, hiện đại, chuyên nghiệp, kỷ cương, công khai, minh bạch, nâng cao trách nhiệm giải trình; đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có phẩm chất, năng lực và uy tín ngang tầm nhiệm vụ; hệ thống cơ quan hành chính nhà nước các cấp tinh gọn, thông suốt và hoạt động hiệu lực, hiệu quả, có năng lực kiến tạo phát triển, liêm chính, phục vụ Nhân dân.

       Phát biểu tại Hội thảo, TS. Nguyễn Tiến Dĩnh, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho rằng, dự thảo Báo cáo đã được chuẩn bị khá công phu, đầy đủ và toàn diện trên các mặt, từ tình hình triển khai đến đánh giá việc thực hiện các nội dung cải cách hành chính với những kết quả chủ yếu đã đạt được, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân; những bài học kinh nghiệm trong triển khai cải cách hành chính và định hướng cải cách hành chính giai đoạn 2021 - 2030…

       Tuy nhiên, ông Nguyễn Tiến Dĩnh đề nghị, dự thảo Báo cáo cần đánh giá sâu và kỹ hơn kết quả thực hiện các nội dung theo Chương trình tổng thể, không chỉ dừng ở việc liệt kê những công việc đã làm mà cần phải phân tích, đánh giá đến kết quả tác động cuối cùng của những công việc đã làm. Đặc biệt là, so sánh, đối chiếu với mục tiêu của Chương trình tổng thể đã đặt ra để thấy nội dung nào đã đạt được, nội dung nào chưa đạt được, tổng thể mục tiêu của Chương trình có đạt hay không đạt ở mức độ nào…

       Đối với phần hạn chế của mỗi nội dung cải cách hành chính, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Tiến Dĩnh đề nghị, mỗi nội dung cải cách cần nêu những hạn chế của chính nội dung đó như về thể chế, thủ tục hành chính, tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ, công chức… chứ không chỉ nêu tồn tại, hạn chế của các biện pháp thực hiện để thấy bức tranh rõ nét hơn nền hành chính của Việt Nam hiện nay như thế nào, làm cơ sở cho đề xuất những nội dung cải cách hành chính nhà nước ở giai đoạn sau.

       Bên cạnh đó, cần có tổng kết, đánh giá cụ thể và nhận xét các mô hình xuất hiện ở các Bộ, ngành, địa phương trong quá trình thực hiện. Cần kiểm tra kỹ kết quả Chỉ số SIPAS, kết quả giá trị trung bình qua các năm đều đạt trên 80% là mức mục tiêu phấn đấu của Chương trình tổng thể, nhưng so với các kết quả đạt được với thực tế nền hành chính hiện nay ở nước ta có phù hợp không, nhất là về thủ tục hành chính, thái độ của đội ngũ cán bộ, công chức, tổ chức bộ máy hành chính còn cồng kềnh….

       PSG. TS. Văn Tất Thu, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho rằng, kết quả cải cách hành chính thời gian qua là không thể phủ nhận, tuy nhiên, thông qua kết quả đó cần phải có nhiều đổi mới trong giai đoạn sau. Kết quả cải cách hành chính nhà nước là cơ sở, là điều kiện tiên quyết để kiến tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Cải cách hành chính nhà nước là để nâng cao hiệu quả quản trị nhà nước, phục vụ đắc lực người dân, doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế  - xã hội phát triển, hội nhập quốc tế, cũng chính là để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, lợi thế cạnh tranh quốc gia.

       Các hạn chế, bất cập và nguyên nhân của các hạn chế, bất cập trong cải cách hành chính là thách thức đối với tính bền vững và liên tục của cải cách hành chính và ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực cạnh tranh quốc gia. Do đó, PSG. TS. Văn Tất Thu nhấn mạnh, để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, cải cách hành chính cần phải đồng bộ với cải cách lập pháp, cải cách tư pháp và cải cách, đổi mới hệ thống chính trị ở Việt Nam.

       TS. Thang Văn Phúc, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ cũng cho rằng, kết quả cải cách hành chính thời gian qua là cơ sở, là điểm nhấn để phát triển kinh tế - xã hội, đúng với lộ trình của một quốc gia đang chuyển đổi, đang phát triển. Đây là một cuộc cách mạng rất lớn trong nhận thức của Đảng và Nhà nước ta. Nội dung căn bản của cải cách là thay đổi về chức năng. Nhà nước làm đúng chức năng quản lý nhà nước, doanh nghiệp làm đúng chức năng sản xuất, kinh doanh, tách quản lý nhà nước ra khỏi việc cung cấp dịch vụ công.
       Về giải pháp trong dự thảo định hướng cải cách hành chính giai đoạn 2021 - 2030, TS. Thang Văn Phúc cho rằng, trước hết là đổi mới vai trò lãnh đạo của Đảng, tiếp sau là cần một hệ thống hành pháp mạnh và sự minh bạch thông tin.
Đồng thời, cần bổ sung một đề án hoặc chương trình quốc gia về phân cấp, phân quyền giữa Trung ương và địa phương để địa phương có thẩm quyền quyết những vấn đề của địa phương. Bổ sung một đề án chuyển giao nhiệm vụ của nhà nước về dịch vụ công cho các doanh nghiệp và xã hội thực hiện nhằm tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế, thu hút người tài vào bộ máy nhà nước.
       Chia sẻ kinh nghiệm trong việc hiện đại hóa hành chính, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm Xã hội Việt Nam Lê Hùng Sơn cho rằng, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam xác định phải cải cách hành chính, nếu không tự thân cải cách thì bộ máy và đội ngũ công chức không đảm đương được nhiệm vụ. Và quan trọng nhất là phải ứng dụng công nghệ thông tin vào các quy trình nhiệm vụ; đồng thời, phải quản lý được việc theo dõi, kiểm tra, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ của cấp dưới ngoài việc phân cấp, ủy quyền.

       Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã rất quyết liệt cải cách trong vòng 10 năm qua, do đó, đã giảm từ 263 thủ tục còn khoảng 27 thủ tục, trong mỗi thủ tục đã giảm hồ sơ, giấy tờ, trong hồ sơ, giấy tờ đã giảm các chi tiết phải kê khai dữ liệu. Việc giải quyết chế độ bảo hiểm đã tiết kiệm thời gian và rút ngắn được khoảng cách đối với người dân trong việc thực hiện các thủ tục hành chính vì đã được liên thông và được đưa lên mạng internet.
Ông Lê Hùng Sơn nhấn mạnh, kinh nghiệm là cải cách ngay trong nội bộ và cải cách mối quan hệ giữa các cấp bảo hiểm xã hội với nhau. Đồng thời, đề xuất Chính phủ cần có quy hoạch xây dựng các cơ sở dữ liệu, vì hiện nay các bộ, ngành đều có các đề án xây dựng cơ sở dữ liệu riêng lẻ mà chưa có tính liên kết, kế thừa dữ liệu do các bộ, ngành, địa phương đã thu thập, đảm bảo dữ liệu sống và được khai thác hiệu quả.

       Về nội dung cải cách thể chế, ông Đỗ Đức Hiển, Vụ trưởng Vụ Pháp luật hình sự - hành chính, Bộ Tư pháp cho rằng, một trong những yêu cầu đặt ra đối với công tác xây dựng thể chế trong giai đoạn 2011 - 2020 là cụ thể hóa các nội dung và tinh thần của Hiến pháp năm 2013, gắn kết với việc thực hiện chủ trương hoàn thiện hệ thống pháp luật, cải cách tư pháp, tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả… được xác định tại các nghị quyết của Đảng. Trong giai đoạn này, hệ thống pháp luật nước ta được hoàn thiện một bước quan trọng, rất nhiều luật, pháp lệnh và các văn bản quy định chi tiết trong các lĩnh vực về tổ chức bộ máy nhà nước, bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, bảo vệ môi trường, an ninh, quốc phòng…. được kịp thời sửa đổi, bổ sung và ban hành mới.

       Mặc dù vậy, chất lượng một số đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh, dự kiến chương trình xây dựng luật, pháp lệnh chưa cao; vẫn còn tình trạng các dự án, dự thảo văn bản sau khi đã đưa vào chương trình nhưng phải xin lùi, rút điều chỉnh. Trong một số trường hợp, công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận về pháp luật vẫn còn chưa theo kịp yêu cầu của thực tiễn và nhiệm vụ quản lý nhà nước; một số bất cập của pháp luật được phát hiện nhưng chậm sửa đổi, bổ sung…
Do đó, trong giai đoạn 2021 - 2030, ông Đỗ Đức Hiển đề nghị tiếp tục nghiên cứu, rà soát xây dựng thể chế về tổ chức bộ máy nhà nước; kiện toàn tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, bảo đảm các cơ quan trọng hệ thống chính trị hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tinh gọn, khắc phục tình trạng trùng lặp, chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ hoặc tổ chức không phù hợp; bảo đảm tính đồng bộ, kế thừa những thành quả, kinh nghiệm đã đạt được, phù hợp với đặc điểm của hệ thống chính trị nước ta…

       Về cải cách thủ tục hành chính, ông Ngô Hải Phan, Cục trưởng Cục Kiểm soát thủ tục hành chính, Văn phòng Chính phủ cho rằng, cải cách hành chính giai đoạn 2011 - 2020 đã thu được nhiều kết quả, thể hiện qua các con số, đặc biệt là về tổ chức bộ máy tinh gọn, tinh giản biên chế, hệ thống pháp luật được đồng bộ hơn, tạo sức mạnh và điều kiện để phát triển kinh tế - xã hội.
 Việc thực thi đơn giản hóa thủ tục hành chính từ năm 2011 đến nay đã được các ngành, các cấp tích cực thực hiện. Tính đến hết tháng 12/2016, đã đơn giản hóa 4.527/4.723 thủ tục hành chính do Chính phủ phê duyệt tại 25 Nghị quyết chuyên đề, đạt 95,8%...

       Qua 10 năm triển khai thực hiện cải cách thủ tục hành chính, thực hiện cơ chế một cửa liên thông và quản lý nhà nước về kiểm soát thủ tục hành chính đã đạt nhiều kết quả thiết thực. Việc kiểm soát quy định về thủ tục hành chính ngày càng đi vào chiều sâu, góp phần quan trọng nâng cao chất lượng thể chế. Những kết quả này đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao vị thế của Việt Nam trong các bảng xếp hạng thế giới.

       Tuy nhiên, thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh trên một số lĩnh vực vẫn còn chồng chéo, rườm rà, phức tạp, mâu thuẫn, thậm chí “cài cắm”, “biến tướng”, phát sinh thêm. Do đó, trong giai đoạn tới, cần chuyển trọng tâm từ xây dựng thể chế sang hoàn thiện thể chế, tập trung đẩy mạnh cải cách việc giải quyết thủ tục hành chính và gắn kết cải cách thủ tục hành chính với xây dựng Chính phủ điện tử.

       Tại Hội thảo, các chuyên gia, các nhà khoa học cũng đã trao đổi, thảo luận, làm rõ nhiều vấn đề trong quá trình thực hiện cải cách hành chính tại Bộ, ngành, địa phương. Đặc biệt, các đại biểu đã nêu bật được các bài học kinh nghiệm, những khó khăn, vướng mắc và đề xuất nhiều nội dung thiết thực, cụ thể cho giai đoạn 2021 - 2030.

       Kết luận Hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Trọng Thừa, Phó Trưởng ban Ban chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ trân trọng ghi nhận và đánh giá cao các ý kiến tham luận, góp ý rất tâm huyết, có hàm lượng khoa học và thực tiễn cao, có giá trị tham khảo sâu sắc của các chuyên gia, các nhà khoa học.
Dẫn lại lời của một học giả nước ngoài, nếu không cải cách hành chính thì sẽ có 2 điều xảy ra. Thứ nhất, người dân và doanh nghiệp sẽ phá sản. Thứ hai, là tiêu cực. Do đó, việc cải cách hành chính cần phải tiếp tục thực hiện một cách mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.

       Thứ trưởng Nguyễn Trọng Thừa đề nghị Văn phòng Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ tiếp thu đầy đủ ý kiến của các đại biểu, hoàn thiện Báo cáo tổng kết để tham mưu giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ có những quyết sách về cải cách hành chính hiệu quả trong giai đoạn 2021 - 2030.

 Nguồn: moha.gov.vn